Bazylika Mariacka to ceglany gotycki kościół sąsiadujący z Rynkiem Głównym w Krakowie. Jego fundamenty sięgają początku XIII wieku i stanowią jeden z najlepszych przykładów polskiej architektury gotyckiej. Ma 80 m wysokości i jest szczególnie znany z drewnianego ołtarza wyrzeźbionego przez Wita Stwosza. Niektóre z jego monumentalnych polichromii zostały zaprojektowane przez czołowego polskiego malarza historycznego, Jana Matejkę. W 1978 roku wraz z historycznym centrum Krakowa został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Ciekawostki, pytania i odpowiedzi
Z czego słynie Kościół Mariacki?
Z hejnału mariackiego. Co godzinę z północnej wieży kościoła trębacz gra melodię w tonacji F-dur. Melodia rozbrzmiewa czterokrotnie w różne strony świata. Hejnał odgrywają strażacy, pełniący 24-godzinne dyżury na wieży.
Jakie dzieł sztuki znajdują się w kościele Mariackim?
Wspaniały gotycki Ołtarz Wita Stwosza z XV wieku. Jego wielkość to ok. 11 m na 13 m i jest to jeden z największych gotyckich ołtarzy w Europie.
Polichromie wykonane przez jednego z największych polskich artystów historycznych Jana Matejkę oraz jego uczniów, Stanisława Wyspiańskiego i Józefa Mehoffera.
Czy można wejść na wieże Kościoła Mariackiego w Krakowie?
Wyższa wieża zwana hejnalicą jest dostępna dla turystów od wiosny do jesieni. Ma 82 m i prowadzi na nią ok. 300 schodów. Z samej góry można obserwować panoramę Krakowa oraz zobaczyć stanowisko hejnalisty. Dzwon znajdujący się na wieży pochodzi już z 1530 roku.
Ile kosztują bilety do kościoła Mariackiego w Krakowie?
Zwiedzanie Bazyliki Mariackiego kosztuje: bilet normalny – 15 zł, bilet ulgowy – 8 zł. Natomiast bilety na wieżę “hejnalicę” kosztują: normalny – 20 zł, ulgowy: 12 zł. Hejnalica jest otwarta od wiosny do jesieni.
Dlaczego jedna z kaplic Kościoła Mariackiego nazwa się Kaplicą Złoczyńców?
Setki lat temu przetrzymywano w niej przestępców, którzy z samego rana byli wyprowadzani z kościoła i skazywani na śmierć.
Jak długo budowano kościół Mariacki w Krakowie?
Aktualną Bazylikę Mariacką budowano w latach 1477-1489.
Jakie legendy są związane z Kościołem Mariackim w Krakowie?
Legenda o braciach budujących wieże kościoła. Dwóch braci budowało wieże kościoła. Jeden wznosił wieżę południową a drugi północną. Ich rywalizacja doprowadziła do tragedii. Starszy brat zadźgał młodszego nożem z zazdrości, o lepiej wykonaną wieżę południową. Z tego powodu popełnił samobójstwo.
Legenda o hejnale Mariackim. Opowiada o hejnaliście, który podczas ataku Tatarów na Kraków trąbił na alarm, jednak strzała wroga przeszyła jego szyję i zabiła na miejscu. Stąd melodia hejnału odgrywana dzisiaj, urywa się w połowie.
Zapoznaj się z naszymi usługami przewodnickimi:
Historia Kościoła Mariackiego
Według kronikarza Jana Długosza Bazylika Mariacka na Rynku Głównym została ufundowana w latach 1221-22 przez biskupa krakowskiego Iwo Odrowąża. Budowla została zniszczona podczas najazdu mongolskiego na Polskę. W latach 1290-1300 na pozostałych fundamentach zbudowano nowy wczesnogotycki kościół. Został konsekrowany dwadzieścia lat później, w 1320 roku.
Kościół został gruntownie przebudowany za panowania Kazimierza Wielkiego w latach 1355-1365, przy znacznym udziale bogatego restauratora Mikołaja Wierzynka. Wydłużono prezbiterium i dodano wysokie okna. Korpus główny kościoła ukończono w latach 1395-1397 nowym sklepieniem wykonanym przez mistrza Mikołaja Wernhera z Pragi. Jednak sklepienie nad prezbiterium zawaliło się w 1442 roku z powodu rzekomego trzęsienia ziemi, które nigdy wcześniej ani później nie miało miejsca w Krakowie.
W pierwszej połowie XV wieku dobudowano boczne kaplice. Większość z nich była dziełem mistrza Franciszka Wiechonia. W tym samym czasie podwyższono wieżę północną, która miała służyć jako wieża strażnicza dla całego miasta. W 1478 stolarz Maciej Heringh ufundował „hełm” wieży. W 1666 roku umieszczono na nim złoconą koronę, która jest obecna do dziś. Pod koniec XV w. kościół Mariacki wzbogacił się o arcydzieło rzeźbiarskie – Ołtarz Wita Stwosza.
W latach 1536-1537 król Zygmunt I zarządził zamianę kazań kościelnych z języka niemieckiego na polskie. Liczna społeczność niemiecka Krakowa przenosiła swoje miejsce kultu do mniejszego kościoła św. Barbary.
W XVIII w. decyzją proboszcza Jacka Augustyna Łopackiego wnętrze przebudowano w stylu późnobarokowym. Autorem tego dzieła był Francesco Placidi. Wymieniono wszystkie 26 ołtarzy, wyposażenie, meble, ławy i obrazy, a ściany ozdobiono polichromią, dziełem Andrzeja Radwańskiego. W latach bezpośrednio przed 1730 r. wenecki malarz Giambattista Pittoni namalował pięć ołtarzy do nawy głównej: Zwiastowanie, Pokłon Trzech Króli, Madonnę z Dzieciątkiem ze św. Filipem Neri, Marię Magdalenę, św. Sebastiana.
Na początku XIX wieku miasto zdecydowało o zamknięciu cmentarza przy bazylice i zastąpieniu go placem publicznym. Dziś znany jest jako Plac Mariacki. W latach 1887-1891 pod kierunkiem Tadeusza Stryjeńskiego wprowadzono do bazyliki wystrój neogotycki. Świątynia zyskała nowy wystrój i polichromie namalowane i ufundowane przez Jana Matejkę, który współpracował ze Stanisławem Wyspiańskim i Józefem Mehofferem – autorami witraży w prezbiterium.
Na początku lat 90-tych bazylika przeszła gruntowną renowację. W 2003 roku w końcowej fazie prac wymieniono dach kościoła.
18 kwietnia 2010 r. w Bazylice Mariackiej odbyły się uroczystości pogrzebowe prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego i jego żony Marii. Trumny zostały później przetransportowane i zakopane w jednej z krypt Katedry Wawelskiej.